Flestu av verandi starvsfólkum á Býarbókasavninum saman við Johonnu Cathrinu.
Flestu av verandi starvsfólkum á Býarbókasavninum saman við Johonnu Cathrinu

Johanna Cathrina givin fyri aldur

Stutt tíðindi
Rithøvundur: Svend Højgaard
04.05.21
Fríggjadagin 23. apríl 2021 var ein hugnalig fráfaringarløta í Posthúskjallaranum fyri Johonnu Cathrinu, fráfarandi bókavørði.

Í nærum 46 ár hevur Johanna Cathrina Mørkøre arbeitt sum bókavørður á Býarbókasavninum í Havn. Á fráfaringarløtuni í Posthúskjallaranum vóru bæði núverandi og fyrrverandi starvsfelagar og familja.

Frá 1. august í 1975 og fram til í dag hevur Johanna Cathrina verið við til at myndað og ment Býarbókasavnið sum ein týðandi mentanardepil hetta langa tíðarskeið, sum fer at tátta í eina hálva øld. Í fjør hevði Johanna Cathrina 45 ára starvsdag, og 16. februar í ár fylti hon 70 ár. Sum Heðin Mortensen nevndi í røðuni, so er 70 ár ongin aldur. Vit starvsfelagar ynskja Johonnu Cathrinu alt tað besta, nú hon blaðar um til ein nýggjan kapittul, og vóna, at hon fer at vitja á bókasavninum av og á - kanska saman við ommubørnunum, sum nú eru fleiri í tali.

Undir tiltakinum bóru Vónbjørt Vang, býarbókavørður, og Heðin Mortensen, borgarstjóri, heilsanir fram og handaðu gávur. 

Vónbjørt Vang fegnaðist m.a. um, at góð starvsfólk tykjast at støðast á bókasavninum. Hetta er ein styrki fyri fakligu førleikarnar á stovninum og heldur virkseminum og tænastuni á einum jøvnum tíðarhóskandi støði. Jóhanna Cathrina eigur sín stóra leiklut í menningini av Býarbókasavninum, og eru vit takksom fyri hennara altíð væl grundaða og væl frágingna arbeiði. 

Heðin Mortensen tók soleiðis saman um hesi 46 árini, sum Johanna Cathrina Mørkøre hevur starvast sum bókavørður á Býarbókasavninum:

At fylgja starvsleiðini hjá tær, er sum at fylgja søguni hjá Býarbókasavninum í fimm áratíggju. Ja, nærum eins leingi, og Býarbókasavnið hevur virkað her í miðbýnum, hevur tú verið í starvi. Tú hevur sostatt verið partur av og myndað menningina á Býarbókasavninum frá tí tíðini, tá Býarbóaksavnið var lutfalsliga nýtt. Býarbókasavnið læt upp tann 1. apríl 1969 og hevði sostatt bara verið opið í seks ár, tá tú byrjaði sum nýútbúgvin bókavørður. Tú byrjaði sum 24 ára gomul í teimum hendingarríku 70’unum, og hetta var eitt tíðarskeið, har bókasøvn kring allan heim gjørdust meir opin og innbjóðandi við fleiri tiltøkum, serliga fyri børnum og barnafamiljum.

Í 1970’unum búðu uml. 11.000 fólk í Havn, og Havnin gjørdist ein meiri fjølbroyttur og livandi býur, nógv virksemi varð í býnum, nógvur ítróttur, tónleikur og sjónleikur settu sín dám á býin. Býarbókasavnið gjørdist ein týðandi mentanarstovnur í býnum. Havnarfólk tóku so við og við bókasavnið til sín, og mitt í rokanum vart tú við tínum vituga og nærlagda lyndi og vart við til at leiðbeina lánarum til júst røttu bókina ella tilfar um eitt ávíst evni. 

Góðar tíðir vóru í Føroyum í 1980’unum. Havnin vaks, og í 1980 búðu uml. 15.000 fólk í Havn. Bókasavnið mentist nógv hesi árini. Fleiri fermetrar løgdust afturat, og alsamt fleiri bøkur vóru til útláns á bókasavninum. Eisini familjan í heiminum á Hvítanesi, har tú saman við manni tínum, Jákupi, setti búgv, vaks í vavi. Marianna varð fødd í 1978, Christina Elisabeth í 1981 og Julianna í 1989. Øll árini hevur tú miðvíst og við nærlagni - saman við Randi Nolsøe - staðið fyri skráseting av bókasavnstilfari, og tað til lítar. Umframt tríggjar døtur eigur tú í dag 8 ommubørn, so tú fært ríkiligt at takast við.

Í 1990’unum vóru ringar tíðir í Føroyum. Hóast hetta keypti bókasavnið sína fyrstu teldu í 1990. Nógv umlegging og umskifting var hesi árini, og tú átti tín virkna lut í at talgilda bókaskránna og at modernisera virksemið til nógv broyttu umstøðurnar. Í 1994 fylti Býarbókasavnið 25 ár. Í 1998 fingu brúkarar atgongd til internetið á Býarbókasavninum, og tá var umsíðir farið frá teimum gomlu kartotekskortunum til at brúka talgildar bókasavnsgrunnar.

Í 1990’unum og langt inn í Nulluni eru árini, har KT og tøkni var alvaldandi, og har bókin varð skýrd at vera deyðanum nær, tí nú fór bókasavnið bert at vera virtuelt til staðar úti í einum tykisheimi. Bókasavnið var alla tíðina við hesi árini og menti tilboðið til eisini at fevna um talgildar ljóð- og e-bøkur, umframt at bjóða fram ókeypis atgongd til nettænastur. 2011 fekk Býarbókasavnið við nýinnrættaðu veghæddini møguleikar at skipa fyri framsýningum, sum tú við eldhuga hevur tikið tær av saman við Maluni Hilmarsdóttir.

Í 2013 vóru vælumtóktu lesiringarnir settir á stovn á Býarbókasavninum, og øll árini hevur tú hjálpt til við lesiringunum, har tín lesihugur og holli kunnleiki til bókmentir komu væl við.

Eisini má nevnast megnararbeiðið at ritstjórna minnisritið, sum Anna Brimnes, fyrrverandi býarbókavørður, skrivaði í samband við 50 ára haldið hjá Býarbókasavninum í 2019: Býarbókasavnið 50 ár – brot úr søguni. Í arbeiðinum, sum tú gjørdi saman við Randi Nolsøe, komu tínir førleikar sum rættlesari og nærlagdur ritstjóri til sín rætt, umframt at tín stóri tokki til og ansur fyri søguligum viðurskiftum veruliga kom til sjóndar. Ómetaliga nógv er broytt hesi árini.

Fólkatalið í Havnini er nærum tvífaldað, og Havnin er vorðin ein nýmótans býur, og tá er tað ein sjálvfylgja, at býurin hevur eitt gott nútímans bókasavn at vísa á, og tað er í stóran mun tær fyri at takka, Johanna Cathrina, sum hevur verið við øll hesi mongu ár, at tað er so. Tað verður ein stórur missur fyri bókasavnið og allar brúkararnar, nú tú traðkar inni í eitt nýtt tíðarskeið í lívinum. Starvsfólkini á Býarbókasavninum missa ein góðan starvsfelaga, og stovnurin missir ein sera dugnaligan bókavørð við eini fakligari tyngd, sum ikki er løtt at finna nú á døgum.

Heðin Mortensen, borgarstjóri, ynskti at enda Johonnu Cathrinu alt tað besta og blíðan byr.